Περιγραφή
Το Μουσείο της Ιστορίας των Ανασκαφών της Ολυμπίας αποτελείται από ένα ενιαίο εκθεσιακό χώρο που περιέχει εποπτικό και φωτογραφικό υλικό, μέσα από το οποίο παρουσιάζεται η ιστορία των ανασκαφών της Ολυμπίας. Αναφέρονται οι πρώτες απόπειρες εντοπισμού και ταύτισης του χώρου, οι πρώτες ανασκαφές, ενώ αναλυτικά παρουσιάζεται η συστηματική ανασκαφή του Ιερού από το 1875 έως και σήμερα.
Στο πίσω τμήμα του κτιρίου υπάρχουν χώροι υγιεινής προς εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Σκοπός της έκθεσης είναι η παρουσίαση της τεράστιας και πολυδάπανης ανασκαφής της Ολυμπίας, που είναι μία από τις μεγαλύτερες ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας.
Ιστορικό
Το κτήριο του Μουσείου της Ιστορίας των ανασκαφών στην Ολυμπία είναι το λεγόμενο Παλαιό Εφορείο και κτίστηκε στις αρχές του 20ου αι., ενδεχομένως λίγο αργότερα από το νεοκλασικό κτήριο του Μουσείου της Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων (Παλαιό Μουσείο). Οικοδομικές επεμβάσεις και μικρές προσθήκες έγιναν στη δεκαετία του 1950.
Αρχικά λειτουργούσε ως βοηθητικός χώρος του Παλαιού Μουσείου. Αργότερα ως χώρος γραφείων του Εφόρου Αρχαιοτήτων, και τέλος ως χώρος διαμονής των εφόρων και των αρχαιολόγων που έρχονταν να εργαστούν στην Ολυμπία. Κατά τη δεκαετία του 1990 λειτουργούσε ως αποθηκευτικός χώρος της οικείας Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Το 2003 αποφασίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού το κτήριο να γίνει εκθεσιακός χώρος και να παρουσιαστεί η ιστορία της μεγάλης ανασκαφής του Ιερού του Διός της Ολυμπίας.
Εκθέσεις
Σκοπός της έκθεσης είναι η παρουσίαση της μεγάλης και πολυδάπανης ανασκαφής της Ολυμπίας, που είναι μία από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα. Ο τρόπος οργάνωσης του υλικού είναι χρονολογικός, αλλά και θεματικός, αρχίζοντας με την παρουσίαση των πρώτων προσπαθειών αναζήτησης και ταύτισης του Ιερού. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στην πρώτη μικρή ανασκαφική έρευνα του 1829 στο ναό του Διός από τη Γαλλική αποστολή του Μοριά, ενώ η μεγάλη ανασκαφή του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, που άρχισε στα 1875 παρουσιάζεται μέσα από πλούσιο φωτογραφικό και εποπτικό υλικό. Τέλος ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο σύγχρονο αρχαιολογικό έργο της Ολυμπίας.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πρώτες γκραβούρες και ακουαρέλες της κοιλάδας του Αλφειού που εμφανίζουν την Ολυμπία πριν τις ανασκαφές, οι πρώτες φωτογραφίες των ανασκαφών, που οι εργάτες φορούν την παραδοσιακή στολή του τσολιά, τα πορτραίτα των αρχαιολόγων, η ιστορική σύμβαση μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας για τις ανασκαφές της Ολυμπίας, σπάνια έγγραφα αρχείου, οι πρώτοι χάρτες του Ιερού, φωτογραφίες από την κεντρική αίθουσα του Παλαιού Μουσείου, όταν φιλοξενούσε τα αετώματα του ναού του Διός, καθώς και η μακέτα του Ιερού που κατασκεύασε ο Η. Schleif, σε σχέδια του W. Dorpfeld, και δώρισε στο Μουσείο Ολυμπίας στα 1931 ο αυτοκράτορας Γουλιέλμος ο Β’.
Ενότητες της Έκθεσης
Η ιστορία των ανασκαφών στην Ολυμπία αποτελείται από τις παρακάτω θεματικές ενότητες:
1) Ο εντοπισμός της Ολυμπίας. Χάρτες και γκραβούρες με τις πρώτες απεικονίσεις του χώρου και της κοιλάδας της Ολυμπίας.
2) Οι πρώτες έρευνες στην Άλτη και η Ελληνογερμανική συνθήκη. Η Ελληνογερμανική συνθήκη, πρώτες φωτογραφίες ανασκαφών και σχέδια.
3) “Παλαιές” γερμανικές ανασκαφές (Α) και
4) “Παλαιές” γερμανικές ανασκαφές (Β). Φωτογραφίες από τις πρώτες ανασκαφές, σχέδια, σκαριφήματα, εξοπλισμός αρχαιολόγων, πορτραίτα ανασκαφέων κ.ά.
5) Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Αναφορά στην αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων.
6) Οι ανασκαφές του Dorpfeld και
7) Οι “νέες” ανασκαφές στην Ολυμπία (1936-1966). Φωτογραφίες, έγγραφα αρχείου κ.ά. σχετικά με τις ανασκαφές του 20ου αι. στην Άλτη.
8 ) Το σύγχρονο αρχαιολογικό έργο στην Ολυμπία. Φωτογραφίες, σχέδια, κ. ά. σχετικά με το σύγχρονο αρχαιολογικό έργο στην Ολυμπία, και κατάλογος των Γερμανών αρχαιολόγων και των Ελλήνων εφόρων που εργάστηκαν στην Ολυμπία.
Κείμενο και φωτογραφίες: Κωνσταντίνος-Λίβων Αντωνόπουλος / Αρχαιολόγος
Σχετικές πληροφορίες υπάρχουν και στον δικτυακό τόπο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας.
